İş hayatında işçi ve işverenin yolları ayrılırken, işten ayrılış bildiriminde kullanılan SGK işten çıkış kodları, kişinin işsizlik maaşı, kıdem tazminatı ve diğer yasal haklarını doğrudan etkileyen hayati bir öneme sahiptir. İşveren tarafından İŞKUR’a yapılan bildirimde kullanılan her bir kod, fesih nedeninin hukuki tanımını oluşturur. Bu nedenle, hatalı kod kullanımı, işçi için ciddi hak kayıplarına yol açabilir. Bu makalede, 2025 yılı itibarıyla güncel SGK işten çıkış kodlarını, bu kodların ne anlama geldiğini ve hukuki sonuçlarını detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
📋 SGK İşten Çıkış (Fesih) Kodları Tablosu
Aşağıdaki tablo, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ve 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında belirlenen, işten ayrılış bildirgesinde kullanılması zorunlu olan güncel SGK/İŞKUR kodlarını içermektedir.
| Kod | Fesih Nedeni | Kıdem Tazminatı | İşsizlik Maaşı |
| 1 | Deneme süreli iş sözleşmesinin işverence feshi | Yok | Yok |
| 2 | Deneme süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi | Yok | Yok |
| 3 | Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (İstifa) | Yok | Yok |
| 4 | Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi | Var | Var |
| 5 | Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi | Belirli Şartlarla Var | Belirli Şartlarla Var |
| 8 | Emeklilik (yaşlılık) ve/veya toptan ödeme nedeniyle | Var | Yok |
| 9 | Malulen emeklilik nedeniyle | Var | Yok |
| 10 | Ölüm | Var (Mirasçılara) | Yok |
| 11 | İş kazası sonucu ölüm | Var (Mirasçılara) | Yok |
| 12 | Askerlik | Var | Yok |
| 13 | Kadın işçinin evlenmesi | Var | Yok |
| 14 | Emeklilik için yaş dışında diğer şartların tamamlanması | Var | Yok |
| 15 | Toplu işçi çıkarma | Var | Var |
| 16 | Sözleşme sona ermeden sigortalının aynı işverene ait diğer işyerine nakli | Yok | Yok |
| 17 | İşyerinin kapanması | Var | Var |
| 18 | İşin sona ermesi | Var | Var |
| 19 | Mevsim bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır) | Yok | Askı Süresine Bağlı |
| 20 | Kampanya bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır) | Yok | Askı Süresine Bağlı |
| 21 | Statü değişikliği | Yok | Yok |
| 22 | Diğer nedenler | Belirsiz | Belirsiz |
| 23 | İşçi tarafından zorunlu nedenle fesih | Var | Var |
| 24 | İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih | Var | Var |
| 25 | İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle fesih | Var | Var |
| 26 | Disiplin kurulu kararı ile fesih | Yok | Yok |
| 27 | İşveren tarafından zorunlu nedenlerle ve tutukluluk nedeniyle fesih | Belirli Şartlarla Var | Var |
| 28 | İşveren tarafından sağlık nedeni ile fesih | Var | Var |
| 30 | Vize süresinin bitimi | Belirli Şartlarla Var | Belirli Şartlarla Var |
| 31 | Borçlar, Sendikalar, Grev ve Lokavt Kanunu kapsamında kendi istek ve kusuru dışında fesih | Var | Var |
| 32 | 4046 sayılı Kanun 21. maddesine göre özelleştirme nedeniyle fesih | Var | Var |
| 33 | Gazeteci tarafından sözleşmenin feshi | Var | Var |
| 34 | İşyerinin devri, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih | Var | Var |
| 37 | KHK ile kamu görevinden çıkarma | Yok | Yok |
| 38 | Doğum nedeniyle işten ayrılma | Var (Belirli Şartlarda) | Yok |
| 39 | 696 KHK ile kamu işçiliğine geçiş | Yok | Yok |
| 40 | 696 KHK ile kamu işçiliğine geçilememesi sebebiyle çıkış | Var | Var |
| 42-50 | 4857/25-II (Ahlak ve İyiniyet Kuralına Aykırılık) Kapsamı | Yok | Yok |
Kritik SGK Kodlarının Hukuki Sonuçları
SGK kodları arasında, özellikle işsizlik maaşı ve kıdem tazminatı alma hakkını doğrudan etkileyen ve en çok hatanın yapıldığı kodların detaylı analizi büyük önem taşır.
SGK Kod 3: İşçi Tarafından İstifa (Belirsiz Süreli Sözleşme Feshi)
Kod 3, işçinin herhangi bir haklı sebep göstermeksizin kendi isteğiyle işten ayrılması durumunu ifade eder. Hukuki olarak bu kodun kullanılması, işçinin kıdem tazminatı ve işsizlik maaşı alma hakkından feragat ettiği anlamına gelir. Nadiren, kıdem tazminatının alınabildiği tek durum, 1475 sayılı Yasanın 14. maddesinde belirtilen emeklilik için yaş dışındaki şartların tamamlanmasıdır (Kod 14 ile karıştırılmamalıdır). Bu kodda işveren, haklı fesih olmadığı için ihbar tazminatı talep edebilir.
SGK Kod 4: İşveren Tarafından Sebepsiz Fesih
Kod 4, işverenin iş sözleşmesini haklı bir sebep bildirmeden (işçinin kusuruna dayanmadan) sona erdirmesi durumunda kullanılır. Bu kodun kullanılması, işçi için en olumlu hukuki sonucu doğurur: İşçinin kıdem tazminatı ve işsizlik maaşı alma hakkı tamamen korunur. Ayrıca işverenin, işçiye ihbar tazminatını ödeme yükümlülüğü de bulunur. İşçi, işe iade davası açma hakkını da korur.
SGK Kod 8 ve Kod 14: Emeklilik Nedeniyle Ayrılma
Her iki kod da işçinin emeklilik nedeniyle ayrılmasına işaret ederken:
- Kod 8 (Yaşlılık/Toptan Ödeme): Doğrudan emeklilik aylığı bağlanması nedeniyle çıkışı gösterir.
- Kod 14 (Yaş Dışındaki Şartlar): 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 prim gününü tamamlayan işçinin, yaşını beklemeden emeklilik amacıyla ayrılmasını ifade eder.
Her iki kodun da ortak sonucu, işçinin kıdem tazminatı alma hakkının doğmasıdır. Ancak bu durumlar, kişinin kendi isteğiyle ayrılması olduğu için işsizlik maaşı alamaz.
SGK Kod 22: Diğer Nedenler
Kod 22, açıkça tanımlanmış diğer fesih nedenlerine uymayan, nadiren karşılaşılan ve genellikle hatalı kullanıma açık bir koddur. Hukuki sonuçları belirsizdir ve hem işçi hem de işveren açısından risklidir. Bu kod kullanıldığında, İŞKUR ve SGK, fesih nedenini detaylıca araştırır. Genellikle işsizlik maaşı hakkı elde edilemez ve kıdem tazminatı hakkı, feshin altında yatan nedene göre mahkeme kararıyla belirlenir.
SGK Kod 42-50 Aralığı (4857/25-II): Ahlak ve İyiniyet Kuralına Aykırılık
Kod 42’den 50’ye kadar olan aralık, İş Kanunu’nun 25. maddesinin 2. fıkrasında yer alan ve işverenin haklı fesih nedenlerini (hırsızlık, işyerine sarhoş gelme, devamsızlık vb.) ifade eden en ağır kodlardır. Bu kodlardan herhangi birinin kullanılması:
- Kıdem Tazminatı: İşçi, hiçbir şekilde kıdem tazminatı alamaz.
- İşsizlik Maaşı: İşçi, kendi kusuru ve ahlaka aykırı davranışı nedeniyle işsiz kaldığı için işsizlik maaşı alamaz.
Bu kodlar, işçinin tüm haklarını kaybetmesine neden olduğu için en çok itiriraz edilen ve ispat yükünün işverende olduğu kodlardır.
