Puantaj nedir sorusu, hem işçiler hem de işverenler için oldukça sıkça karşılaşılan önemli bir konudur. Çalışma hayatının temel taşlarından biri olan puantaj sistemi, işçilerin çalıştıkları gün sayısını kayıt altına alan ve maaş hesaplamalarının temelini oluşturan bir yöntemdir. Bu rehberde puantaj kavramını, puantaj usulü çalışma modelini ve tüm detaylarını ele alacağız.
Puantaj Nedir ve Ne İşe Yarar?
Puantaj, işçilerin belirli bir dönemde (genellikle bir ay) kaç gün çalıştığını gösteren kayıt sistemidir. Fransızca “pointage” kelimesinden türeyen bu terim, Türkçede “işaretleme” anlamına gelir. Puantaj sistemi, işçilerin çalışma sürelerini takip etmek, maaş hesaplamalarını yapmak ve yasal yükümlülükleri yerine getirmek için kullanılır.
Puantaj kayıtlarının başlıca işlevleri şunlardır:
- Aylık çalışma gün sayısının belirlenmesi
- Maaş hesaplamalarının doğru yapılması
- SGK primlerinin hesaplanması
- İş mahkemelerinde delil olarak kullanılması
- Kıdem ve ihbar tazminatı hesaplamalarında referans olması
Puantaj Usulü Çalışma Nedir?
Puantaj usulü çalışma, işçilerin günlük olarak çalıştıkları sürelerin kaydedildiği ve maaşlarının bu kayıtlara göre hesaplandığı çalışma modelidir. Bu sistemde işçiler:
- Her gün işe geldiğinde kaydedilir
- Çalıştığı gün sayısına göre maaş alır
- 30 günlük puantaj üzerinden aylık geliri hesaplanır
- Eksik çalışılan günler maaştan düşülür
Günlük puantaj sistemi, özellikle inşaat, tekstil ve tarım sektörlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu sektörlerde mevsimsel çalışma koşulları ve proje bazlı istihdam nedeniyle esnek çalışma saatleri önemlidir.
Puantaj Nasıl Yapılır?
Puantaj tutma işlemi genellikle şu adımları içerir:
- Günlük Kayıt: Her işçinin çalıştığı günler listelenir
- Saat Kaydı: Giriş ve çıkış saatleri not edilir
- Mesai Hesabı: Normal çalışma saatleri dışındaki süreler ayrı kaydedilir
- İzin ve Rapor: Yıllık izin, hastalık raporu gibi durumlar işaretlenir
- Aylık Toplam: Ay sonunda toplam çalışılan gün sayısı hesaplanır
Modern puantaj sistemleri artık dijital kartlar, parmak izi okuyucuları ve mobil uygulamalar ile yapılmaktadır. Bu sistemler hem daha doğru kayıt tutar hem de manipülasyonu önler.
Hazır Puantaj Tablosu Örneği
| Tarih | İşçi Adı | Giriş Saati | Çıkış Saati | Mesai | Durum |
|---|---|---|---|---|---|
| 01.03.2024 | Ali YILMAZ | 08:00 | 17:00 | – | Çalıştı |
| 01.03.2024 | Ayşe KAYA | 08:00 | 19:00 | 2 saat | Çalıştı |
| 02.03.2024 | Ali YILMAZ | – | – | – | Rapor |
| 02.03.2024 | Ayşe KAYA | 08:00 | 17:00 | – | Çalıştı |
| 03.03.2024 | Ali YILMAZ | 08:00 | 17:00 | – | Çalıştı |
| 03.03.2024 | Ayşe KAYA | 08:00 | 17:00 | – | Çalıştı |
Aylık Özet:
- Ali YILMAZ: 29 gün çalıştı (1 gün rapor)
- Ayşe KAYA: 30 gün çalıştı + 2 saat mesai
Puantaj Kayıtlarının Hukuki Değeri
Puantaj kayıtları, İş Kanunu gereğince işverenler tarafından tutulması zorunlu belgelerdir. Bu kayıtlar:
- İş mahkemelerinde kesin delil olarak kabul edilir
- En az 5 yıl süreyle saklanması gerekir
- SGK denetimleri sırasında ibraz edilir
- İş müfettişleri tarafından kontrol edilir
Puantaj manipülasyonu yasal bir suç olup, hem işveren hem de ilgili personel hakkında cezai işlem başlatılabilir.
SGK ve Puantaj İlişkisi
SGK eksik gün puantaj kayıtları, işçinin sigortalı olduğu dönemlerde tam gün çalışmadığını gösteren kayıtlardır. Bu durum:
- Kıdem hesaplamalarını etkiler
- Emeklilik için gerekli gün sayısını düşürür
- İşsizlik maaşı hesaplamalarında dikkate alınır
30 günlük sigorta primiyle 30 günden az çalışan işçiler için eksik gün bildirimi yapılması gerekir.
Bordro ve Puantaj Farkı Nedir?
Bordro, işçinin o ay aldığı maaşın detaylarını gösteren belgedir. Puantaj ise çalışılan gün sayısını gösteren kayıttır. Bordro, puantaj kayıtlarına dayanarak hazırlanır. Puantaj çalışma süresini, bordro ise ödenen tutarı gösterir.
Puantajı Kim Tutar?
Puantaj tutma sorumluluğu yasal olarak işverene aittir. Genellikle:
- İnsan kaynakları departmanı
- Vardiya amiri
- İş başı sorumluları
- Puantaj memurları bu görevi üstlenir
İşçiler de kendi puantaj kayıtlarını takip etme hakkına sahiptir.
Puantaj Usulü Çalışma Nedir?
Puantaj usulü çalışma, işçilerin günlük bazda çalışma sürelerinin kaydedildiği ve maaşlarının bu kayıtlara göre hesaplandığı sistemdir. Bu sistemde eksik çalışılan günler maaştan düşülür, fazla çalışılan saatler mesai olarak ödenir.
Puantaj Nedir Ne İşe Yarar?
Puantaj, işçilerin çalışma sürelerini kaydetmeye yarayan sistemdir. Ana işlevleri:
- İş mahkemelerinde delil oluşturma
- Maaş hesaplama
- SGK prim beyanı
- Yasal yükümlülükleri yerine getirme
Puantaj Nasıl Yapılır?
Puantaj tutma işlemi şu adımları içerir:
- Aylık toplamların çıkarılması
- Günlük çalışma kayıtlarının tutulması
- Giriş-çıkış saatlerinin belirlenmesi
- Mesai ve eksik sürelerin hesaplanması
SGK Eksik Gün Puantaj Kayıtları Ne Demek?
SGK eksik gün kayıtları, işçinin o ay 30 günden az çalıştığını gösteren puantaj bilgilerdir. Bu durum:
- Sigorta prim ödemelerini düşürür
- Kıdem hesaplamalarını etkiler
- Emeklilik gün sayısını azaltır
Puantaj Kaç Gün Üzerinden Hesaplanır?
Aylık puantaj genellikle 30 gün üzerinden hesaplanır. Bazı sektörlerde 26 gün veya 25 gün üzerinden hesaplama yapılabilir. Bu, toplu iş sözleşmeleri veya işyeri uygulamalarına göre değişebilir.
31 Gün Çeken Aylarda İşçinin Maaşı Kaç Gün Üzerinden Ödenir?
Gün sayısı 31 olan aylarda da maaş genellikle 30 gün üzerinden ödenir. 31. gün ekstra çalışılan gün olarak hesaplanabilir veya aylık sabit maaşa dahil edilir. Bu durum iş sözleşmesine göre değişir.
Şubat Ayında Tam Maaş Düşer Mi?
28/29 gün çeken şubat ayı olması durumunda, çoğu işyerinde tam maaş ödenir. Çünkü aylık maaşlar genellikle sabit tutarda belirlenir. Puantaj usulü çalışanlarda ise gerçek çalışılan gün sayısına göre ödeme yapılır.
Puantaj Sistemi Hangi Sektörlerde Yaygındır?
Puantaj cetveli özellikle şu sektörlerde yaygın olarak kullanılır:
- Temizlik hizmetleri
- İnşaat sektörü
- Tekstil ve konfeksiyon
- Tarım ve hayvancılık
- Turizm ve otelcilik
Dijital Puantaj Sistemlerinin Avantajları Nelerdir?
Modern puantaj sistemleri şu avantajları sağlar:
- Daha şeffaf çalışma ortamı
- Hata oranının azalması
- Manipülasyon riskinin düşmesi
- Otomatik raporlama
- Zaman tasarrufu
Puantaj sistemi, modern çalışma hayatının vazgeçilmez bir parçasıdır. Hem işçiler hem de işverenler bu sistemin işleyişini ve yasal gerekliliklerini bilmeli, puantaj kayıtlarının doğru tutulmasına özen göstermelidir. Dijitalleşen iş dünyasında puantaj sistemleri de teknolojik gelişmelere uyum sağlayarak daha verimli ve güvenilir hale gelmektedir.
