- Mesai Dışı Toplantı Çalışma Sayılır mı?
- Mesai Sonrası Toplantı İçin Ücret Alır mıyım?
- Sık Sorulan Sorular
- İşveren mesai dışı toplantıya katılmamı zorunlu kılabilir mi?
- Mesai sonrası online toplantı için fazla mesai alır mıyım?
- Hafta sonu yapılan toplantılar nasıl ücretlendirilir?
- Mesai dışı toplantı için yol ücreti alabilir miyim?
- Gönüllü toplantılara katılım çalışma sayılır mı?
- Fazla mesai yerine izin kullanabilir miyim?
- Toplantı süresini nasıl kanıtlarım?
İş hayatında sıkça karşılaşılan durumlardan biri, mesai saatleri dışında toplantıya çağrılmaktır. Peki işveren, çalışanı normal çalışma saatleri bittikten sonra toplantıya katılmaya zorlayabilir mi? Bu durumda fazla mesai ücreti almaya hak kazanır mısınız? İşte bu konuda bilmeniz gereken tüm yasal haklar ve uygulamalar.
Mesai Dışı Toplantı Çalışma Sayılır mı?
4857 sayılı İş Kanunu‘na göre, işverenin talimatı doğrultusunda geçirilen her süre çalışma süresi olarak kabul edilir. Mesai saatleri dışında yapılan toplantılar da bu kapsamdadır. Yargıtay kararları, çalışanın işveren tarafından belirlenen saatlerde işyerinde veya başka bir yerde bulunma zorunluluğunun çalışma süresi sayılacağını açıkça belirtmektedir.
Çalışma süresi, işçinin işveren tarafından belirlenen zamanlarda iş görme borcunu yerine getirmek üzere hazır bulunduğu süredir. Dolayısıyla akşam saatlerinde veya hafta sonu düzenlenen toplantılar, tam anlamıyla fiili çalışma süresi olarak değerlendirilmelidir.
Mesai Sonrası Toplantı İçin Ücret Alır mıyım?
Evet, kesinlikle alırsınız. Mesai saati bitiminden sonra yapılan toplantılar için fazla çalışma ücreti talep etme hakkınız bulunmaktadır. İş Kanunu’nun 41. maddesine göre, haftalık 45 saati aşan çalışmalar fazla mesai olarak kabul edilir ve normal ücretin %50 fazlasıyla ödenir.
Örneğin, günlük çalışma süreniz 9 saat olarak belirlenmiş ve 18:00’de mesainiz bitmişse, 18:00-20:00 arası yapılan iki saatlik toplantı fazla mesai kapsamındadır. Bu süre için saat ücretinizin 1,5 katı ödeme almanız gerekmektedir.
Yasal Düzenlemeler ve İşçi Hakları
İş Kanunu’nun 63. maddesi, günlük çalışma süresinin 11 saati geçemeyeceğini hüküm altına almıştır. Fazla çalışmalar dahil toplam çalışma süresi bu limiti aşamaz. Ayrıca, fazla çalışma yapılabilmesi için işçinin onayı gerekmektedir; ancak uygulamada bu onay genellikle iş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde düzenlenmiştir.
Mesai dışı toplantı zorunluluğu söz konusu olduğunda, işverenin bu durumu önceden bildirmesi ve fazla mesai ücretini ödemesi yasal zorunluluktur. İşçinin sağlığını korumak amacıyla, iki çalışma günü arasında en az 11 saat kesintisiz dinlenme hakkı tanınmalıdır.
Emsal Mahkeme Kararları
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2018/15642 E., 2019/8745 K. sayılı kararında, işverenin düzenlediği toplantılara katılım süresinin çalışma süresi sayılacağı ve bu süre için fazla mesai ücretinin ödenmesi gerektiği açıkça belirtilmiştir. Kararda, “İşçinin işverenin talimatıyla işyerinde veya belirlenen başka bir yerde bulunduğu süre, fiilen iş görmese dahi çalışma süresidir” ifadesi yer almaktadır.
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi’nin 2020/4521 E., 2021/3214 K. sayılı kararında ise, hafta sonu yapılan eğitim toplantıları için işçiye ücret ödenmesi gerektiği vurgulanmıştır. Karar metninde, işverenin zorunlu kıldığı her türlü toplantı ve eğitimin çalışma süresinden sayılacağı hükme bağlanmıştır.
Bir başka kararda (Yargıtay 7. Hukuk Dairesi, 2019/12458 E., 2020/6782 K.), mesai sonrası toplantı için fazla mesai ücreti ödemeyen işverene karşı açılan davada işçi lehine karar verilmiştir. Mahkeme, tanık beyanları ve toplantı kayıtlarını delil kabul ederek, işçinin haksız yere mağdur edildiğine hükmetmiştir.
Sık Sorulan Sorular
İşveren mesai dışı toplantıya katılmamı zorunlu kılabilir mi?
Evet, işveren yönetim hakkı kapsamında çalışma saatleri dışında toplantı düzenleyebilir. Ancak bu durumda fazla mesai ücreti ödeme yükümlülüğü doğar. İşçi, haklı bir gerekçesi yoksa bu toplantılara katılmak zorundadır; aksi takdirde işveren disiplin cezası uygulayabilir.
Mesai sonrası online toplantı için fazla mesai alır mıyım?
Kesinlikle evet. Uzaktan yapılan toplantılar da çalışma süresi kapsamındadır. Video konferans, telefon görüşmesi veya herhangi bir dijital platform üzerinden yapılan toplantılar için de fazla çalışma ücreti talep edebilirsiniz.
Hafta sonu yapılan toplantılar nasıl ücretlendirilir?
Hafta tatili olan günlerde (genellikle Pazar) yapılan çalışmalar için İş Kanunu’nun 47. maddesi uyarınca, bir gün ücretli izin ve o gün için tam ücret veya izin kullandırılmadan çalışılan gün karşılığında %100 zamlı ücret ödenmelidir. Cumartesi günü çalışılması halinde ise normal fazla mesai hükümleri geçerlidir.
Mesai dışı toplantı için yol ücreti alabilir miyim?
İşyeri dışında yapılan toplantılar için yol masraflarınız işveren tarafından karşılanmalıdır. Ayrıca yol süresi de çalışma süresine dahil edilir. Özellikle şehir dışı toplantılarda, yol süresi ve konaklama masrafları işveren tarafından karşılanmalıdır.
Gönüllü toplantılara katılım çalışma sayılır mı?
Eğer toplantı gerçekten isteğe bağlı ise ve katılmamanız durumunda herhangi bir yaptırımla karşılaşmayacaksanız, bu süre çalışma sayılmaz. Ancak uygulamada “gönüllü” denilen pek çok toplantı aslında zorunludur. Toplantının gerçekten isteğe bağlı olup olmadığı somut olay bazında değerlendirilmelidir.
Fazla mesai yerine izin kullanabilir miyim?
İş Kanunu’nun 41. maddesinin 3. fıkrasına göre, işçi ile işveren anlaşırsa fazla çalışma ücreti yerine her fazla çalışma saati karşılığında 1,5 saat izin kullandırılabilir. Bu durumda yazılı anlaşma yapılması önerilir. Ancak zorunlu olarak izin kullandırılamaz, işçinin rızası şarttır.
Toplantı süresini nasıl kanıtlarım?
Fazla mesai ücret talebinde bulunurken, toplantı davetiye mailleri, toplantı tutanakları, tanık beyanları, dijital giriş-çıkış kayıtları gibi belgeler delil olarak kullanılabilir. Özellikle e-posta ve kurumsal mesajlaşma uygulamalarındaki yazışmalar önemli kanıt niteliği taşır.
Mesai saatleri dışında toplantı düzenleyen işverenler, hem iş hukuku hem de çalışan motivasyonu açısından bazı hususlara dikkat etmelidir. Öncelikle, gereksiz yere mesai dışı toplantı düzenlenmemeli, acil durumlar dışında toplantılar normal çalışma saatleri içinde planlanmalıdır.
Fazla mesai ücretinin düzenli ödenmemesi, işçilerin motivasyonunu düşürmekle kalmaz, aynı zamanda iş mahkemelerinde açılacak davalarda işvereni zor durumda bırakır. Yargıtay, bu tür davalarda genellikle işçi lehine karar vermektedir.
İşverenler, toplantı kayıtlarını tutmalı ve katılımcılara önceden bilgi vermelidir. Ayrıca, fazla çalışma sürelerini takip edebilmek için uygun kayıt sistemleri kurmalıdır. Bu hem yasal yükümlülüğün yerine getirilmesi hem de olası uyuşmazlıkların önlenmesi açısından önemlidir.
Çalışanlar Ne Yapmalı?
Mesai dışı toplantılara katıldığınızda, bu süreleri mutlaka kayıt altına alın. Toplantı davet maili, takvim kaydı veya mesajlaşmalarınızı saklayın. Bu belgeler, fazla mesai alacağınızı talep ederken size yardımcı olacaktır.
İşvereniniz fazla mesai ücreti ödemiyorsa, öncelikle yazılı olarak talepte bulunun. Taleplerinizi mail veya iadeli taahhütlü mektupla iletmeniz, ileride hukuki süreç başlatmanız gerektiğinde delil oluşturacaktır.
İş hukuku danışmanı veya işçi sendikasından destek alabilirsiniz. Özellikle toplu olarak bu sorunla karşılaşıyorsanız, sendika üyeliği haklarınızı korumada etkili olacaktır.
Mesai saatleri dışında toplantı katılımı, İş Kanunu kapsamında açıkça düzenlenmiş bir konudur. Çalışanlar, bu toplantılar için fazla mesai ücreti alma hakkına sahiptir. Yargıtay kararları da bu hakkı güçlendirmekte ve işverenlere fazla mesai ödeme yükümlülüğü getirmektedir.
İşçi haklarınızı bilmek ve gerektiğinde talep etmek, sağlıklı bir çalışma ortamının oluşması için önemlidir. İşverenler de yasal yükümlülüklerini yerine getirerek hem hukuki sorunlardan korunabilir hem de çalışan memnuniyetini artırabilir.
Unutmayın ki, mesai sonrası yapılan her toplantı bir çalışma faaliyetidir ve karşılığında ücret almanız yasal hakkınızdır. Bu konuda tereddüt etmeden haklarınızı arayabilirsiniz.
İlginizi çekebilir: Mesai saatleri dışında aranmak
