Devlet Memurları Kanunu 657 Sayılı Kanun Nedir ?

Türkiye’de kamu hizmetinin temel taşlarından biri olan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, kamuda çalışan memurların hakları, sorumlulukları ve çalışma koşullarını düzenleyen kapsamlı bir yasal çerçevedir. “657 nedir?” sorusunun yanıtı olarak, bu kanunun 1965 yılında yürürlüğe girerek kamu personel sisteminin temelini oluşturan önemli bir yasa olduğunu söyleyebiliriz. Günümüzde milyonlarca devlet çalışanını ilgilendiren bu kanun, zaman içinde çeşitli değişikliklere uğrasa da Türk idari sisteminin en önemli unsurlarından biri olmaya devam etmektedir.

657 Sayılı Kanun Ne Zaman Çıktı ?

Devlet memurluğu yasası olarak da bilinen 657 sayılı kanun, 14 Temmuz 1965 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 657 sayılı kanun ne demek? sorusuna yanıt olarak, bu kanunun temel amacı, kamu hizmeti sunan personelin hukuki statüsünü belirlemek, memurların haklarını korumak ve görevlerini etkin bir şekilde yerine getirmelerini sağlamaktır diyebiliriz.

Kanun çıkarılmadan önce, Türkiye’de memur rejimi dağınık bir yapıya sahipti ve farklı kurumların personeli farklı yasalara tabi olabiliyordu. Devlet memurları kanunu ile birlikte bu dağınıklık giderilmiş ve memur statüsü standart bir çerçeveye oturtulmuştur.

Kanunun Kapsamı ve İstihdam Şekilleri

657’ye tabi memurlar kimlerdir? sorusunun yanıtı olarak, bu kanunun genel ve katma bütçeli kurumlar, il özel idareleri, belediyeler ve bunlara bağlı kuruluşlarda çalışan personeli kapsadığını belirtebiliriz. Bu kapsamda kanun, dört temel istihdam biçimi tanımlamıştır:

1. Memurlar: Asli ve sürekli görevleri yürüten kamu görevlileri
2. Sözleşmeli Personel: Özel bir uzmanlık gerektiren geçici işlerde çalışanlar
3. Geçici Personel: Bir yıldan az süreli işlerde çalıştırılan kişiler
4. İşçiler: İş Kanunu hükümlerine göre çalışanlar

Bu istihdam şekilleri arasında en yaygın olanı memurluktur ve kanunun büyük bölümü memur hakları ve sorumluluklarını düzenlemektedir.

Memurluğa Giriş ve Atama Koşulları

Devlet memuru olmak için bazı genel ve özel şartlar bulunmaktadır. Genel şartlar arasında Türk vatandaşı olmak, 18 yaşını doldurmuş olmak, belirli suçlardan hüküm giymemiş olmak gibi kriterler yer alır. Özel şartlar ise her kurumun kendi memur alımı gereksinimlerine göre değişebilir.

Memurluğa giriş genellikle KPSS sınavı (Kamu Personeli Seçme Sınavı) aracılığıyla olmaktadır. Bu sınav, adayların genel kültür, genel yetenek ve mesleki bilgilerini ölçerek kamu personeli atama sürecinde bir eleme ve sıralama aracı olarak kullanılmaktadır.

Memurların Hakları ve Sorumlulukları

Memurlar hangi kanuna tabi? sorusunun en net yanıtı 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’dur. Bu kanun kapsamında memurlara tanınan başlıca haklar şunlardır:

• Memur maaşı ve ek göstergeler
• İzin hakları (yıllık izin, hastalık izni, mazeret izni vb.)
• Emeklilik hakkı
• Güvenlik hakkı (görevden çıkarılmaya karşı koruma)
• Şikayet ve dava açma hakkı
• Sendika kurma ve sendikalara üye olma hakkı

Buna karşılık memurların temel sorumlulukları da şunlardır:

• Anayasa ve kanunlara sadakat
• Tarafsızlık ve devlete bağlılık
• Davranış ve kılık kıyafet kurallarına uyma
• Görev yerinde bulunma yükümlülüğü
• Mal bildiriminde bulunma
• Devlet memuru disiplin kurallarına uyma

Memurlara Hangi Cezalar Verilebilir ?

Memur disiplin yönetmeliği çerçevesinde, görevlerini yerine getirmeyen veya kurallara uymayan memurlara çeşitli disiplin cezaları verilebilmektedir. Bu cezalar:

• Uyarma
• Kınama
• Maaş kesintisi
• Kademe ilerlemesinin durdurulması
• Devlet memurluğundan çıkarma

şeklinde sıralanabilir. Disiplin cezalarının uygulanmasında, memurun savunma hakkı gözetilir ve cezalar belirli bir disiplin prosedürü çerçevesinde verilir.

657 Sayılı Kanunda Yapılan Önemli Değişiklikler

Yürürlüğe girdiği 1965 yılından bu yana, 657 sayılı kanun nedir kapsamında değerlendirildiğinde, bu kanunun pek çok değişikliğe uğradığını söyleyebiliriz. Özellikle 1980’li yıllardan itibaren kamu personel reformu çerçevesinde çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. Bu değişiklikler arasında:

• Performans değerlendirme sistemlerinin getirilmesi
• Esnek çalışma modellerinin uygulanması
• Sözleşmeli personel uygulamasının genişletilmesi
• Memur özlük haklarının iyileştirilmesi

gibi düzenlemeler yer almaktadır.

Sık Sorulan Sorular: 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu

657 sayılı kanun ne demek ve kimleri kapsamaktadır?

657 sayılı kanun ne demek sorusuna yanıt olarak, bu kanunun Türkiye’deki kamu personel yönetiminin temel yasası olduğunu söyleyebiliriz. Bu kanun, genel ve katma bütçeli kurumlar, il özel idareleri, belediyeler ve bunlara bağlı kuruluşlarda çalışan personeli kapsamaktadır. Ancak, hakimler, savcılar, askeri personel, üniversite öğretim elemanları gibi bazı kamu görevlileri kendi özel kanunlarına tabidir.

Devlet memuru olabilmek için hangi şartlar gereklidir?

Devlet memurları kanununa göre memur olabilmek için Türk vatandaşı olmak, 18 yaşını doldurmuş olmak, kamu haklarından mahrum bulunmamak, belirli suçlardan hüküm giymemiş olmak, askerlik durumunu düzenlemiş olmak ve sağlık durumu uygun olmak gibi genel şartlar bulunmaktadır. Ayrıca, başvurulan pozisyona göre değişen özel şartlar da (eğitim durumu, KPSS puanı, yabancı dil seviyesi vb.) aranabilir.

Memurların yıllık izin süreleri ne kadardır?

Memurlar hangi kanuna tabi sorusunun cevabı olan 657 sayılı kanuna göre, hizmeti 1 yıldan 10 yıla kadar olanlar için yıllık izin süresi 20 gün, 10 yıl ve daha fazla hizmeti olanlar için 30 gündür. Memur izin hakları kapsamında ayrıca mazeret izinleri, hastalık izinleri ve diğer özel izinler de bulunmaktadır.

Memurların çalışma saatleri nasıl düzenlenir?

Memur çalışma saatleri genellikle haftalık 40 saat olarak belirlenmiştir. Bu süre, günde 8 saat ve haftada 5 iş günü olarak uygulanabileceği gibi, kurumların özelliklerine göre farklı şekillerde de düzenlenebilir. Bazı kamu kurumlarında esnek çalışma modelleri de uygulanabilmektedir.

Memurlar sendika kurabilir veya sendikalara üye olabilir mi?

Evet, 657 nedir sorusunun yanıtı olan Devlet Memurları Kanunu’nda yapılan değişikliklerle memurlar sendika kurabilir ve sendikalara üye olabilirler. Memur sendikaları, üyelerinin ekonomik, sosyal ve mesleki hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek amacıyla kurulabilir ve faaliyet gösterebilir.

Memurlar ek iş yapabilir mi?

657 sayılı kanun nedir kapsamında değerlendirildiğinde, bu kanuna göre memurlar kural olarak ek gelir getirici başka bir iş yapamazlar. Ancak, bilimsel yayınlar yapmak, ders ve konferans vermek, sanatsal faaliyetlerde bulunmak gibi bazı istisnai durumlarda, kurumlarından izin almak kaydıyla ek iş yapabilirler.

Memurluktan çıkarılma hangi durumlarda gerçekleşir?

Devlet memurluğundan çıkarma cezası, en ağır disiplin cezası olup, memurluk sıfatını tamamen sona erdirir. Bu ceza, kanunda belirtilen ağır suçların işlenmesi durumunda (yüz kızartıcı suçlar, ideolojik veya siyasi amaçlarla kurumların huzur ve sükûnunu bozmak, memurluk sıfatıyla bağdaşmayacak derecede yüz kızartıcı hareketlerde bulunmak vb.) verilebilir.

657’ye tabi memurlar kimlerdir ve emeklilik şartları nelerdir?

657’ye tabi memurlar kimlerdir sorusuna yanıt olarak, genel ve katma bütçeli kurumlar, il özel idareleri, belediyeler ve bunlara bağlı kuruluşlarda çalışan kamu görevlilerinin bu kanuna tabi olduğunu söyleyebiliriz. Bu memurların emeklilik şartları, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda düzenlenmiştir. Buna göre, memurların emekli olabilmesi için belirli bir yaş ve hizmet süresini tamamlamaları gerekmektedir. Bu şartlar, işe giriş tarihine göre değişiklik gösterebilmektedir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, Türkiye’deki kamu personel sisteminin omurgasını oluşturan temel bir yasal düzenlemedir. 657 nedir veya 657 sayılı kanun ne demek gibi sorulara yanıt olarak, bu kanunun milyonlarca kamu çalışanının hak ve sorumluluklarını belirleyerek, devlet hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesini amaçlayan önemli bir yasal çerçeve olduğunu söyleyebiliriz.

Zaman içinde değişen ihtiyaçlara göre çeşitli değişikliklere uğrayan kanun, günümüzde de kamu yönetimi sistemimizin en önemli unsurlarından biri olmaya devam etmektedir. Memur hakları ve memur sorumlulukları arasında hassas bir denge kurmaya çalışan bu kanun, kamu hizmetinin kalitesini artırmaya yönelik düzenlemeleriyle dikkat çekmektedir.

Türkiye’de devlet memuru olmak isteyenler veya halihazırda memur olanlar için, memurlar hangi kanuna tabi sorusunun yanıtı olan 657 sayılı kanunun iyi anlaşılması, hem haklarını korumak hem de sorumluluklarını yerine getirmek açısından önem taşımaktadır.