Uzun süredir devam eden ve bir türlü anlaşma sağlanamayan toplu iş sözleşmesi 02.08.2025 tarihinde imzalandı. Türk-İş ve Hak-İş tarafından kabul edilen zam oranlarının detayları neler? Bugüne kadar neler yaşandı? Özetleyelim.
Şubat ayında işçi konfederasyonları tarafından TÜHİS tarafına zam talebi iletildi. İlk istenen %50 zam ve %25 refah artışı istendi. Hükümet tarafı uzun bir süreden sonra işçilerin talebinden çok uzakta bir teklif sunarak ilk altı ay için %16 zam teklif etti. İşçi kesimi bu oranı müzakere edilemez olarak nitelendirdi. Hükümet kanadı TÜHİS aracılığıyla bu kez ilk 6 ay için %17 zam teklif etti. İşçi kesimi alay edildiğini düşünerek grev kararları almaya başladı.
Grev kararının ardından TÜHİS ilk altı ay için %24 ve diğer aylarda gerçekleşen enflasyon oranında zam oranı teklif edeceği gündeme bomba gibi düştü. İşçi sendikaları bu teklifin ardından yumuşadı. İşçiler ise tepki gösterdi. Bu teklifin resmi olmadığı ve yanlış anlaşıldığı gerekçesiyle TÜHİS resmi zam teklifini ilk 6 ay için %24 ikinci altı ay için %11 olarak açıkladı.
Süreçler gerçekleşirken bazı kamu kurumları grev uygulamasına geçti bazıları ise grev kararını astı. ETİ maden ise Cumhurbaşkanı kararıyla grevi 60 gün ertelendi. 2 Ağustosta Toplu iş sözleşmesi imzalandı. Kısa özetin ardından neler alındı devam edelim.
En düşük günlük işçi maaşı brüt 1400 TL ye çekilecek. ( Aylık brüt 42 bin TL taban ücret uygulanacak.)
Taban ücret için en düşük 1800 TL talep edilmişti 1400 TL’ye imza atılmış oldu. Günlükte brüt 400 TL Aylıkta ise 12 bin TL talep edilenden taviz verilmiş oldu. Taban ücret uygulaması kamu kurumlarında maaş sıkalasını bozacağı için çoğu kurum daha yüksek ücret alan çalışanlara yukarı yönlü revize etmeye zorlayacaktır. Taban ücret uygulaması işçiler için pozitif bir eğilim göstereceği düşünülüyor.
42 bin TL üzerinde ücret alanlar için günlük 40 TL (aylık 1200 TL seyyanen zam yapılacak.)
Taban ücret ile en düşük işçi maaşı ile daha kıdemli veya nitelikli işçiler için 1200 TL seyyanen zam yapılacak. Böylelikle kıdemi yüksek veya nitelikli işçilerin ayrıştırılması hedeflendi.
Yukarıdaki tüm bu adımlar gerçekleştikten sonra ilk 6 ay için %24 zam yapılacak.
İlk istenen %50 lik zam oranından büyük oranda taviz verildi. Yaklaşık yarısına imza atıldı. Genel olarak baktığımızda taban ücret seyyanen artışlar ele alındığında İlk istenen %50 ye biraz daha yaklaşılmış oldu. Yeterli olmadı.
Sözleşme tarihi mart ayında başlayanlar için %3.68 dönem farkından kaynaklı kayıp telafi edilecek.
Sözleşme tarihi şubat, mart, nisan ve mayısta farklı tarihlerde olan işyerleri için enflasyon farkı kaybı telafi edilmek üzere oransal olarak sözleşme tarihine göre telafisi yapılacak. Mart ayında sözleşmesi başlayan işyerleri için bu oran %3.68 diğer aylar için ise kayıp oranı tespit edilip ek olarak eklenecek.
Protokol ek listesinde belirtilen kurumlar için %7 oranında prim verilecek.
Hangi kurumlar olduğu açıklanmayan kurumlar için %7 ek prim alacak. Listede olmayan kurum çalışanları için %3 ek prim ödenecek. Kritik ve riskli işlerde çalışan kurumların listede yer alacağı tahmin ediliyor. Daha önce uygulamada olmayan bir prim kamu işçilerine geliyor gibi görünüyor.
İkinci altı ay için 1500 TL seyyanen zam üzerine %11 zam verilecek.
Tüm ücretlere yukarıdaki herşey uygulandıktan sonra oluşan yeni maaşa 1500 TL koşulsuz, enflasyondan bağımsız zam uygulanacak. 1500 TL eklendikten sonra oluşan yeni maaş ücretine %11 oranında zam oranı uygulanacak.
2. Yıl birinci Altı ay %10 Zam
En büyük tavizin verildiği kısım ikinci yıl zam oranları oldu. İlk yıl için seyyanen artışlar üzerine zam uygulanırken bu dönemde herhangi bir seyyanen artış olmadı. Türk iş ve Hak İş tarafından ilk istenen zam oranına göre çok büyük bir taviz verildi.
2. Yıl ikinci altı ay %6 Zam verildi.
2 yıllık toplu iş sözleşmesinin son altı ayı için daha büyük bir kayıp yaşandı. Sadece %6 oranında zam kabul edildi. İşçiler sefalet oranına yine mahkum edilmiş oldu.
Yoksulluk sınırı, yüksek enflasyon, alım gücünün düşmesi hepsi birlikte değerlendirildiğinde kamu işçileri yine yoksul kalmaya devam edecek. Çoğunluk işçi tarafı bu masada kaybeden taraf oldu. Kazanımlar şöyle;
- 1200 TL seyyanen artış
- %24 zam ilk 6 ay enflasyondan daha yüksek.
- 1500 TL seyyanen tekrar artış.
- %7 ve %3 oranında değişen prim sistemi.
- Taban ücret uygulamasıyla maaş skala bozulmasına karşı kurumları skala düzenlemesi zorlaması.
- Sözleşme tarihi Ocak harici olan işyerlerinde daha önceki enflasyondan kaynaklı kayıp oranının telafi edilmesi. (Mart ayında olanlar %3.68)
Detayları tam belli olmamakla birlikte basit hesaplama sonucuna göre en düşük işçi maaşı 2025 temmuz itibariyle şöyle olacak.
Bir çalışanın mevcut maaşı 42.000 TL’dir. Bu maaşa ilk olarak %24 oranında zam uygulanır.
42.000 × 0,24 = 10.080 TL zam yapılır.
Yeni maaş: 42.000 + 10.080 = 52.080 TL olur.
Bu maaşa ek olarak 1.500 TL sabit zam yapılır.
52.080 + 1.500 = 53.580 TL olur.
Ardından bu yeni maaşa %11 oranında bir zam daha uygulanır.
53.580 × 0,11 = 5.893,80 TL zam yapılır.
Sonraki maaş: 53.580 + 5.893,80 = 59.473,80 TL olur.
Son olarak, bu maaşa %3 oranında prim eklenir.
59.473,80 × 0,03 = 1.784,21 TL prim ödenir.
Prim dahil toplam maaş: 59.473,80 + 1.784,21 = 61.258,01 TL olur.
Basit hesaplamaya göre en düşük işçi maaşı brüt 61.258 TL oldu. İşçiler şuan %27 vergi diliminde olduğunu varsayarak brütten nete maaş hesaplama robotu aracılığıyla net ücreti bulalım. Net 42.163 TL çıktı. Bir kamu işçisinin hesabına yatacak para bu kadar. Ayrıca bu maaştan ortalama 1400 TL sendika aidatı kesilecek ve işçinin eline geçen ücret 40.760 TL olacak.
Yoksulluk sınırını Türk İş her ay açıklıyor. Temmuz 2025 için 86.036 TL Sizce işçiler kazandı mı? Yorumlarda buluşalım.
